vrijdag 7 maart 2014

Meesterwerkstuk van Bert Veris. -Masterpiece of Bert Veris


Mieke, jij schrijft toch wel eens een stukje voor het vlechtersbulletin, vroeg  Frans Mallants aan mij bij onze ontmoeting in oktober. Kun jij dan niet eens gaan kijken bij Bert Veris in Geel (België)  en daar een stukje over schrijven?
Wat hij heeft gemaakt moeten de andere leden van de vereniging ook eens zien.
Hij heeft een wieg gemaakt waar je u tegen zegt.
Ik heb direkt contact met hem opgenomen en op dinsdagavond reden mijn man en ik naar Geel.
 
    -Hey Mieke, you do sometimes write an article for the newsbulletin of the
    basketmakers association in Holland, said Frans Mallants (B) to me
    at our meeting in October.
    Can you go to Bert Veris in Geel (Belgium) and write an article about him?
    He has made something the other members shoot have to see.
    He made a beautiful cradle.
    I directly contacted him and on wednesday evening my husband and I drove to Geel.
 
 
Bert is 54 jaar en conservator van Natuurreservaat ‘de Zegge’. Hij woont, samen met zijn vrouw Maria, in een prachtig gerestaureerde Kempische langgevelboerderij in de buurt van het natuurreservaat.
9 Jaar geleden heeft hij de eerste beginselen van het vlechten van een 92 jaar oud boertje geleerd.
Op een Open Tuinendag leerde hij de mandenvlechter Frans Mallants kennen en ging bij hem in de leer. Nog steeds vlecht hij in deze vlechtgroep (net als ik).
2x is Bert naar de Vlechtzomerschool geweest om bij Jozé Schilder te vlechten met als resultaat o.a. een prachtige dekenkist.
Sinds een paar jaar is Bert ook lid van de Vereniging van Vlechters.
 
    -Bert is 54 years old and is conservator of naturepark 'de Zegge'.
    He lives, together with his wife Maria, in a beautiful restored Kempisch farmhouse
    in the neighbourhood of his naturepark. 
    9 Years ago he learnt the first principles of basketmaking from a 92 year old farmer.
    On a Open Gardenday he met  de belgium basketmaker Frans Mallants en hij took
    classes from him.
    He is still working in those basketrygroup (just like me).
    2x went Bert to the Vlechtzomerschool (Summer basketryschool) to work with
    Jozé Schilder with as result a beautiful blanket chest.
    Since a few years Bert is a member of de dutch Vereniging van vlechters
    (Association of basketmakers, chairseaters etc.)
 
 
Heb je nog wel een doel, vroeg ik hem nadat ik de geweldige wieg bekeken had.
Jazeker, zei hij, zijn grote wens was nog eens iemand te vinden die hem kon leren hoe je zo’n grote wan maakt van spanen zoals hij die in Duitsland gezien had. Zie foto.
Degene die de wan gemaakt had was zo oud dat hij daar geen les meer in kon geven er is eigenlijk niemand meer die dat doet. Dus als iemand van jullie nog iemand kent die de kennis van het wannen maken heeft laat het maar aan Bert weten.
 
    -Do you still have another goal, I asked him when I had seen that great craddle.
    Yes sure, he said, his biggest wish is to find someone who can teach me to make
    a big 'wan' made from chipped wood like I have seen in Germany.
    It is a big woven plate and you use it  for seperating the chaff from the wead.
    It is something like the photo underneath.
    The german man who made the 'wan' was so old he couldn't teach anymore and
    there is no one who makes them anymore.
    So when you know someone who has the knowledge to make these german 'wan'  let
    Bert know it, or me.
 
 
 
Zijn jullie al nieuwsgierig naar de wieg?
 
    -Are you allready curious about the craddle?

Dit is het verhaal van een vriendschap en een wieg.
De beste vriend van Bert krijgt in november 2013 een eerste kindje.
Ik zal een wiegje voor je maken als je wil, bood Bert zijn vriend aan en gaf hem het boek ‘Gevlochten verleden, mandenmakerij en wijmenteelt langs de Schelde’ van Jos Winkelmans, hier staan wel wat wiegjes in.
Laat de vriend nu net de meest ingewikkelde wieg eruit zoeken, verteld Bert, waar ben ik aan begonnen.
 
    -This is the story of a friendship and a craddle.
    Bert's best friend would have his first child in November 2013.
    I will make you a craddle, Bert said his friend and he gave him a book 'Gevlochten
    verleden, mandenmakerij en wijmenteelt langs de Schelde' (Woven past, basketry and
    willow cultivation near de Schelde) by Jos Winkelmans, there are some craddles in it.
    Good heavens, his friend choose the most difficult one of them, said Bert, what am I
    going to do.
 
 
In het boek staat niet meer dan een foto, geen beschrijving, niets, alleen dat hij uit de buurt van Bornem (B) zou komen. In een vergeefse reis naar Bornem is er niemand te vinden die hem er iets over kan vertellen.
De foto is later uitvergroot om alles beter te kunnen bekijken en Bert heeft schetsen gemaakt met een indicatie van maten.
Zijn vrouw wees hem erop dat hij eerst maar eens naar de maten van babymatrasjes
moest gaan kijken en daar alles omheen moest bouwen.
 
    -In the book was only a photograph of the craddle, no description, nothing, only
     that the craddle came from the surroundings of Bornem (B). 
    After a unsuccesful trip to Bornem there was no one to find who can tell him about the
    craddle.
    He enlarged the photo to see everything better en Bert made a design with drawings
    and measurements.
    His wife attended him on the fact that he better could look for the measurements of
    babymattrasses en build everything around it.
 
Na het vele denkwerk en de voorbereiding van de materialen is Bert op 15 augustus begonnen met vlechten.
80 uur werk zit er in en dan spreek ik alleen nog maar over het vlechtwerk en niet over het bijkomend werk!
 
    -After a lot of thinkingwork and preparation of materials Bert started to weave at
    the 15th of August.
    He worked on it for 80 hours and then I am speaking only about the weaving time and
    not about the rest of the work preparing etc.!
 
Bert heeft het model ook een klein beetje aangepast, zo heeft hij het duwhandvat er niet opgezet omdat er toch geen wielen onder zitten.
In plaats daarvan zijn er 2 rammelaars op de hoeken ingestoken zodat die direct bij de hand zijn.
 
    -Bert changed the model a little bit, so he skipped the handle because there are
    no wheels underneath.
    Instead of that he made  2 rattles, inserted them on the corners so that the
    directly could be used when needed.

Even wat technische gegevens:
Er zijn 2 kleuren geschilde wilg gebruikt, wit en de dubbelgekookte zwarte wilg.
Technieken: Kimmen van 3 en van 4,  Franse eer voor de inslag, er is gefitst en de wissen zijn gekruist verwerkt. Wilg is ook tot schenen verwerkt voor de afwerkingen.
De matrasbodem is een houten plaat.
De rand moest niet te grof worden dus er is een rand van 4 achter 2.
 
    -So here are some technical specifications:
    He used 2 colours of peeled willow, de white one and the double cooked black willow.
    Techniques: Waling with 3 and 4 rods,  French randing, fitching and cross-weaving.
    Willowrods where used to make skeins for the finishing touch.
    The mattresbottom is made from a wooden plate.
    The border should not be to heavy so it became a 4 rod behind 2 border.
 
 
 
Bezemstelen zijn als hoekstaken gebruikt, aan de onderkant afgerond en aan de bovenkant met holtes om de rammelaars in te plaatsen.
 
    -Sticks used for brooms where used as cornerstakes, rounded at the bottom
     and on the uppersite made with hollows in it to hold the rattles.
 
 
Het hemeltje en de binnenbekleding zijn gemaakt door Maria.
 
    - The voile and the textile innerlayer where made by Maria.

 

Tegenslag was er natuurlijk ook.
Om de kromming te maken voor het hemeltje maakte Bert een mal maar de wilg spleet iedere keer als hij probeerde de juiste kromming te maken.
 
    - Off course sometimes there was a setback.
    To make the right bending for the voile-holder Bert made a mould but  the willow split
    everytime when he tried to make the bending.
 
 
 
 
Uiteindelijk lukte het door de wilg op te spannen zoals een boog wordt opgespannen.
En natuurlijk breekt er ook wel eens een wis. De breuk werd gecamoufleerd door de oude wis in te prikken met een priem en daar de nieuwe wis in te steken.
Ook het uitpuzzelen hoe de hemel uitgewerkt moest worden kostte veel tijd.
 
    -Finally it worked out through tension it like a bow.
    And, off course, sometimes a rod will break. The fracture was camouflaged by
    puncturing the old rod  with a bodkin and to put ina new rod.
    Puzzling out how to make the voile-holder did cost a lot of time.
 
 
 
 
 
 
 
 
Tegen het afglijden van de wissen in het opgaande deel werd in elke wis een klein gaatje voorgeboord zodat de wis niet zou splijten bij het intikken van het spijkertje.
 
    -To prevent the willow from slipping from the upgoing part he drilled a little hole in the
     rods so that they wouldn't split when he ticked in a nail.
 
 
Kijk en geniet nog meer van het meesterwerkstuk van Bert op onderstaande foto's.
 
-Look and enjoy meer photo's of Bert's masterpiece.